Rzym

„Siła, honor, służba”
Republika Rzymska jest w okresie swojego największego rozkwitu. Pyrrus wraz z greckimi wojskami zostali odparci z wybrzeży Italii. Rosnąca w siłę republika zwołuje pod swoje sztandary kolejne oddziały, by móc sprostać własnym ambicjom. To przełomowy moment w dziejach Rzymu – chociaż jest on już największą potęgą na Półwyspie Apenińskim, to aby dalej się rozwijać, musi obrać nowy kierunek ekspansji. Na północy leżą miasta Ligi Etruskiej, a zaraz za nimi ziemie barbarzyńców. Na wschód od Rzymu łakomym kąskiem są bogate greckie polis, zaś na południu i zachodzie do nieuchronnego starcia szykuje się druga potęga tej części Morza Śródziemnego – Kartagina.

Od czasu zrzucenia jarzma etruskich królów, w okolicach roku 500 p.n.e., Republika stała się potężna jak nigdy dotąd. Służba wojskowa jest dla obywateli nie tylko obowiązkiem, ale także cennym i zaszczytnym poświęceniem, co składa się na militarystyczny charakter młodego państwa.

Siła rzymskiej armii leży w jej organizacji, dyscyplinie i ściśle przestrzeganej doktrynie taktycznej. Dobrze wyszkolona i wyekwipowana ciężka piechota stanowi trzon armii. Młodzi, lekko opancerzeni hastati stoją w pierwszych liniach. Zaraz za nimi znajdują się lepiej wyszkoleni, noszący kolczugi principes. Najstarsi i najbardziej doświadczeni, chronieni przez zbroje z brązu triarii stoją w trzeciej i ostatniej linii manipułów. Ta przypominająca monolit formacja wspierana jest przez rzymską kawalerię, czyliekwitów.

Jako frakcja grywalna, Rzym znany jest ze swojej doskonałej metalurgii, ciągle ewoluującej wojskowości oraz możliwości wykorzystania mas do utrzymywania porządku publicznego w ryzach. Co więcej, gracz będzie miał możliwość prowadzenia rzymskiej polityki jako głowa jednej z trzech wielkich rodzin rzymskich: Juliuszów, Korneliuszów i Juniuszów. Wybór ten determinuje dalsze ekonomiczne, militarne i kulturalne bonusy, jakie otrzymamy.

Kartagina

„Demokracja, handel, wiara”
Bijącym sercem Kartaginy jest sama stolica, będąca ważnym portem i kwitnącym centrum handlu, położonym na wybrzeżu Afryki Północnej. Po uzyskaniu niezależności od fenickich przodków Kartagińczycy szybko stali się znaczącą potęgą wojskową, morską i handlową. Zachowując wiarę ojców czczą oni wielu bogów, z których najbardziej znaczący to Ba’al Hammon – Pan Wielości oraz Tanit, bogini-patronka samej Kartaginy. Wielu wierzy, że w ich świątyniach składane są ofiary z dzieci.

Kartagina to nastawione na ekspansję państwo handlarzy z niewielką rdzenną populacją. Chociaż w związku z tym jej armie składają się w większej części z najemników, ich rdzeniem pozostają elitarne oddziały obywateli, zwane Świętym Zastępem oraz potężne słonie bojowe z lasów Afryki Północnej. Jako utalentowani żeglarze, Kartagińczycy mogą się poszczycić flotą szybkich i zwrotnych okrętów, zdolnych do taranowania i ostrzału wrogich jednostek.

Od VI wieku p.n.e. Kartaginę wiąże traktat handlowy z Rzymem. Oba państwa walczyły nawet u swego boku podczas wojny z Pyrrusem, lecz było to jedynie małżeństwo z rozsądku, mające zapobiec greckiej hegemonii w południowej Italii i na Sycylii. Wynik wojny przyniósł więcej korzyści republice znad Tybru – wprawdzie Kartagina zdobyła przyczółek na Sycylii, ale Rzym uzyskał dominację nad większością Półwyspu Apenińskiego. Po tych wydarzeniach stosunki obu państw stały się mocno napięte…

Jako frakcja grywalna, Kartagina czerpie korzyści ze swojego panowania na morzu i handlowego dziedzictwa. Będąc państwem demokratycznym, może liczyć na zwiększony poziom porządku publicznego. Gracz będzie miał do wyboru jedną z trzech głównych frakcji politycznych, z których każda ma wpływ na możliwe do uzyskania korzyści militarne, ekonomiczne i kulturowe.

Macedonia

“Chwała, porządek, potęga”

Żądna odzyskania dawnej chwały Macedonia ponownie wróciła do granic sprzed panowania Aleksandra Wielkiego, otoczona plemionami illyryjskimi, Trakami oraz greckimi miastami-państwami. Czy znajdzie się nowy Aleksander, który odbuduje potęgę Imperium Macedońskiego?

W Macedonii pełnię władzy utrzymuje król, sprawujący rządy w imieniu ludu. To rozróżnienie rozciąga się także na skarbiec królestwa, napełniany zyskami z rolnictwa, leśnictwa i podatków portowych, podczas gdy kopalnie złota i srebra stanowią wyłączną własność władcy.

Armia macedońska, wciąż opierając się na zasadach wypracowanych przez Filipa II i Aleksandra Wielkiego, składa się głównie z piechoty i kawalerii z bohaterskimi dowódcami na czele. Niewiele zmieniło się w kwestiach taktyki, technologii i sztuki oblężniczej od czasów dawnej chwały – kontynuowano reformy hoplitów, polegając jednocześnie na osławionychhetajrach oraz jeździe tesalskiej. Macedonia nigdy nie była potęgą morską, więc opierała się w tej dziedzinie na swych zaznajomionych z żywiołem Posejdona greckich wasalach, jak Ateny i Rodos.

Jako jeden ze spadkobierców Aleksandra, Macedonia otrzymuje bonus do walki z innymi państwami hellenistycznymi oraz zwiększony przychód i wzrost prowincji za każde posiadane państwo klienckie. Będąc doświadczonymi wojownikami, żołnierze macedońscy otrzymują również premię do walki z barbarzyńcami.

Pod rządami Antygona II Gonatasa Macedończycy są łaskawymi zarządcami i obrotnymi kupcami, cieszącymi się premiami do dochodu i zadowolenia społecznego. Gracz, który wybierze Macedonię, musi mieć jednak na uwadze, że inne państwa hellenistyczne wciąż żywią urazę za dawne tendencje hegemonistyczne tego królestwa, a zdobycie ich zaufania i wierności może okazać się wyjątkowo trudne.

Icenowie

Żelazo, podbój, duma

Jednym z wielu plemion południowej Brytanii są Icenowie, dumny i waleczny lud znający tajniki obróbki żelaza. Zamieszkują oni równiny, bagna i moczary graniczące z Morzem Północnym, na południe od zatoki Wash. To doświadczeni łupieżcy, często toczący walki ze swoimi sąsiadami – plemionami Korytan i Atrebatów.

W czasie wojny Icenowie polegają głównie na piechocie, uzbrojonej w duże (mające kształt owalu bądź prostokąta z zaokrąglonymi krawędziami) tarcze oraz miecze lub włócznie. Od innych celtyckich plemion zamieszkujących kontynent odróżnia ich tradycja malowania i tatuowania ciał oraz częstsze użycie proc w walce. Chociaż Icenowie stosują takżelekką kawalerię, to jednak najbardziej znani są z niezwykle zwrotnych rydwanów bojowych. Po obrzuceniu przeciwnika oszczepami, wojownicy opuszczają rydwany i ruszają do walki wręcz, zupełnie niczym słynni bohaterowie Homera.

Dalecy od bycia prostymi barbarzyńcami Icenowie ustanowili własną stolicę, zwaną Venta Icenorum, a także znaczące centra religijne. Ich gospodarka, choć oparta głównie na rolnictwie, stoi na wysokim poziomie – bita jest nawet własna moneta. Kultura, rzemiosło i bogactwo Icenów znajdują odzwierciedlenie w kunsztownych złotych torquesach oraz innej biżuterii noszonej przez możnych.

Jako frakcja grywalna, Icenowie są odważni i wojowniczy; podczas szarży wzywają imienia bogini Andraste, co jeszcze bardziej zwiększa ich waleczność. Mistrzostwo w obróbce żelaza przynosi wielkie korzyści plemieniu, podobnie jak doświadczenie w łupieniu i plądrowaniu. Ponieważ tworzą oni społeczeństwo wojowników, każda nowa deklaracja wojnypodnosi poziom zadowolenia populacji.

Icenowie mają wystarczający potencjał, by zdominować wszystkie plemiona Brytanii. Poza jej brzegami leżą celtycka Galiaoraz Iberia… czy Icenowie będą potrafili zjednoczyć wszystkie te ziemie pod swoim sztandarem?

Arwernowie

Wierzenia, godność, potęga

Wywodzący się z długiej linii Celtów wojowniczy Arwernowie są jednym z najpotężniejszych plemion centralnej Galii. Dalecy od bycia prostymi, barbarzyńskimi łupieżcami posiadają zróżnicowaną i wyszukaną kulturę, której centrum znajduje się w Nemossos, twierdzy położonej w pobliżu płaskowyżu Gergowii.

Rządzeni przez królów i plemiennych wodzów oraz prowadzeni przez druidów, Arwernowie żyją w zorganizowanym porządku społecznym. Prestiż i władza należą do tych, którzy mogą się pochwalić zarówno zdolnościami wojownika i przywódcy, jak i odpowiednim pochodzeniem.

Polegając w głównej mierze na piechocie, Arwernowie robią znakomity użytek z oszczepów i druzgocącej siły szarży, której przewodzą elitarni wojownicy. To właśnie w ten sposób, czyli przez walkę w pierwszym szeregu, przywódcy zdobyli swoją pozycję.

Chociaż w teorii wiele zależy od królów i wodzów Arwernów, to w rzeczywistości olbrzymi wpływ na losy plemienia majądruidzi, decydujący na przykład o wojnie i pokoju. Religia celtycka, łącząca animizm z panteonem rozmaitych, większych i mniejszych bóstw, jest spoiwem łączącym poszczególne plemiona galijskie.

W gwałtownym i niepowstrzymanym ataku Galowie złupili Rzym w 390 roku p.n.e. oraz najechali Trację, Macedonię i Illyrię w 279 roku p.n.e. Być może ich przeznaczeniem jest podążyć przez morze, do Brytanii, i zjednoczyć wszystkie celtyckie plemiona pod jednym królem? A może lepiej skierować się na południe i położyć kres rosnącemu zagrożeniu ze strony Rzymu?

Jako wprawni rzemieślnicy, Arwernowie cieszą się zwiększonym dochodem ze swojego rękodzieła, jak również zyskami z galijskiego mistrzostwa w obróbce złota. Podczas walki ich kawaleria otrzymuje bonus dzięki słynnym umiejętnościom jeździeckim, zaś charyzma i męstwo wodzów czyni ich znakomitymi wojownikami i przysparza im respektu wśród innych plemion barbarzyńskich.

Swebowie

Krew, szlachetność, odwaga

Swebowie to nieposkromiona germańska grupa kulturowa zamieszkująca ziemie na północny wschód od Galii. Nie będąc pojedynczym ludem, a raczej zlepkiem plemion, które łączy wspólny język i podobne praktyki religijne, Swebowie często najeżdżają swoich galijskich sąsiadów za Renem.

Polegając głównie na piechocie i wciąganiu wroga w zasadzki, stosują najazdy jako najczęstszą formę konfliktu. Większość wojowników Swebów jest lekko uzbrojona i używa framei, podobnych do oszczepu włóczni, gdyż miecze pozostają rzadkością. Często nieopancerzeni w inny sposób, zwykli osłaniać się w bitwie zaokrąglonymi, sześciokątnymi tarczami.

Pomimo braków w uzbrojeniu waleczność Swebów jest legendarna, a ich wojownicy sieją strach w sercach wrogów. Nawet najmężniejszy centurion zadrżałby na widok szarżującej bandy Berserkerów, zaś mrożąca krew w żyłach panika ogarnęłaby go w momencie wynurzenia się z lasu złowieszczych, pomalowanych na czarno Nocnych Łowców.

Swebowie preferują raczej życie w izolacji – Juliusz Cezar pisał, że germańskie plemiona nawiązują stosunki handlowe z krajami ościennymi tylko w przypadku nadmiaru łupu lub niewolników. Żeby odróżnić się od tych drugich, wolni i wojownicy zaplatają specjalną fryzurę, zwaną węzłem swebskim.

U tego lubującego się w ostentacyjnych pokazach ludu niezwykle ważnym jest wyróżnianie się podczas bitew. Chociaż królowie i wodzowie pochodzą ze szlacheckich rodów, władzę mogą zyskać dopiero w wyniku elekcji, co sprawia, żekultywowanie bohaterskich tradycji jest niezbędne przy jednoczeniu plemion.

Właściwy przywódca ma szansę zjednoczyć rozproszone plemiona Swebów i skierować je ku wspólnemu celowi, a wtedyBrytania, Galia i Iberia łatwo mogą ulec tak olbrzymiej sile.

Jak inne germańskie frakcje, Swebowie są mistrzami walki w lesie i plądrowania. Zaczynając jako konfederacja plemion germańskich mają oni przewagę w stosunkach dyplomatycznych z innymi barbarzyńcami, jak również w wojnach z mniejszymi plemionami, które odważyły się stanąć na ich drodze. Czują pogardę dla obcych, zarówno cywilizowanych kultur, jak i innych barbarzyńców, muszą więc liczyć się ze znaczącym oporem ze strony tych, których zamierzają podbić.

Partia

Tolerancja, sprawiedliwość, zysk

Wzrost potęgi Arsakesa, władcy plemienia Parnów, doprowadził do zwycięstwa nad satrapią Partii, osłabioną próbami wyrwania się spod władzy Greko-Macedończyków. Tak powstała Partia, wschodnie imperium wskrzeszające tradycje dawnych Achemenidów i jedno z niewielu państw, które potęgą i bogactwem mogło równać się z Rzymem.

Jako konfederacja plemion Partia jest znana ze swoich jeźdźców – konnych łuczników i ciężkiej kawalerii, odzianej w zbroje łuskowe z żelaza lub brązu, okrywające zarówno jeźdźca, jak i konia. Ich piechota opiera się na Persach z irańskich wzgórz, spełniających rolę włóczników i harcowników oraz najemnikach, uzbrojonych i wyszkolonych na macedońską modłę.

Łącząc perskie, hellenistyczne i lokalne tradycje, religia i filozofia Partów cechuje się  jednakowym szacunkiem dla greckich i irańskich bogów, popularne jest również praktykowanie zoroastryzmu. W miarę krzepnięcia struktur państwowych wykształciła się klasa możnych, utrzymujących w swoim posiadaniu najpłodniejsze ziemie pod uprawę, na których opiera się gospodarka, zaś handel poprzez powstający właśnie jedwabny szlak zapewnia agentom Partów łatwiejsze poruszanie się po starożytnym świecie.

Jako frakcja wschodnia, Partia czerpie korzyści z bogatego dziedzictwa handlowego i kulturowego pozostawionego przezImperium Perskie. Tolerancja dla obcych kultur ułatwia Partom podbój nowych krain, ale ich religia, zoroastryzm, nie zezwala na niewolnictwo, co ma negatywny wpływ na ekonomię i porządek publiczny. W bitwach ich mistrzostwo w jeździe konnej i łucznictwie sprawia, że starcie z Partami na otwartej przestrzeni może mieć katastrofalne skutki.

Egipt

“Dziedzictwo, niepodległość, potęga”

Ptolemejski Egipt jest silnie związany z kulturą helleńską, ale zachowuje również wiele z tradycji egipskiej. Państwo zostało utworzone przez Ptolemeusza w 305 roku p.n.e. po śmierci Aleksandra Wielkiego i rychło stało się pod rządami Macedończyków kulturowym i handlowym centrum ówczesnego świata.

Ptolemeusz był jednym z dowódców Aleksandra, który po niespodziewanej śmierci swojego władcy został mianowany satrapą Egiptu. W miarę, jak postępował rozkład dawnego imperium, Ptolemeusz ogłosił niepodległość i zabezpieczył Egipt przed zakusami żądnych władzy rywali podczas Wojen Diadochów (322-275r. p.n.e.).

Utrzymując egipską religię i zwyczaje, dynastia Lagidów przyjęła tytuł faraonów, kultywując także starożytną tradycję budowania wielkich świątyń i pomników. Jednocześnie w kraju szerzy się grecka kultura i nauka, a w społeczeństwie wykształciła się wyższa klasa Greko-Egipcjan. Nie wszystkie te procesy przebiegają jednak spokojnie – podczas, gdy greccy żołnierze stacjonują w garnizonach, a weterani osiedlają się na terytorium całego kraju, liczne przywileje dla helleńskich obywateli skutkują częstymi i krwawymi buntami ludności egipskiej.

Połączenie greckiego i egipskiego stylu walki sprawia, że faraoni ptolemejscy mają do dyspozycji wojsko nowoczesne i zbalansowane, które jednak wciąż praktykuje kult boskiego dowódcy. Chociaż najbardziej popularna wśród żołnierzy jestwłócznia i pika, to armie Lagidów dysponują również wyszkolonymi szermierzami, rydwanami z kosami i bardziej egzotycznymi jednostkami, jak afrykańskie słonie bojowe.
Położenie Egiptu wymaga również utrzymywania znacznej floty wojennej, która chroni jego kolonialne i handlowe interesy.

Chociaż Aleksandria stała się centrum cywilizacji i nauki, jej władcy pozostają żądnymi władzy oportunistami. Nowa dynastia jest w stanie poszerzyć swoje terytorium i wpływy – być może nawet zjednoczyć wszystkie ziemie zamieszkane przez Greków albo podążyć na zachód i zrealizować dawny plan Aleksandra, czyli podbój Kartaginy?

Jako jeden ze spadkobierców Aleksandra Wielkiego, Ptolemejski Egipt jest państwem postępowym i patrzącym w przyszłość. To doświadczeni przywódcy i mężowie stanu, a ich potęga morska jest niekwestionowana. Trzeba jednak pamiętać, że Lagidzi to stosunkowo młoda dynastia wyrosła na obcej ziemi i potrzeba czasu, by Egipcjanie docenili wartość swoich nowych władców.