W Medieval II: Total War mamy cztery religie główne: chrześcijaństwo, islam, prawosławie i pogaństwo. W naszych prowincjach może się także szerzyć herezja. Każda frakcja w grze ma przypisane wyznanie – Francja, Anglia, Cesarstwo Niemieckie, Wenecja, Mediolan, Hiszpania, Portugalia, Sycylia, Polska, Węgry, Szkocja i oczywiście Państwo Papieskie są frakcjami chrześcijańskimi, Maurowie, Turcja, Egipt, Mongołowie i Timurydzi są natomiast nacjami wyznającymi islam. Natomiast państwa prawosławne to: Cesarstwo Bizantyjskie i Ruś, a Aztekowie są poganami. Nie ma frakcji heretyckich.
Religie główne mają swoich kapłanów i są to odpowiednio: ksiądz dla chrześcijan, mułła dla muzułmanów i kapłan prawosławny. Frakcje chrześcijańskie mają bardziej rozwinięty system religii – są tam dwa „rodzaje” kapłanów – ksiądz i biskup. Aby ksiądz awansował na biskupa, musi mieć przynajmniej 6 punktów pobożności, które można zdobywac przez eliminowanie heretyków i działalność misjonarską (aby kapłan nawracał ludność danej prowincji wystarczy, że będzie znajdował się na jej terenie), poza tym kapłan może zostać mianowany przez Papieża kardynałem, do czego potrzebne jest przynajmniej 6 punktów pobożności. Kardynałowie są bardzo ważnymi postaciami, ponieważ głosują podczas wyborów papieża. Religijne przywódctwo nad państwami chrześcijańskimi sprawuje Papież. Może on:
a) wydawać misje;
b) ekskomunikować frakcje;
c) zwoływać krucjaty;
d) wysyłać inkwizytorów
a) Misje papieża polegają zazwyczaj na wybudowaniu światyni w jakimś mieście bądź zwerbowaniu kapłana. Jeżeli wykonamy zadanie, dostajemy obiecaną wcześniej nagrodę (zwiększa się nasza reputacja u Głowy Kościoła, a czasem dostajemy niewielką sumę pieniędzy). Papież mj sekcji), czasem może chcieć nawet, aby na świętą wojnę udał się nasz przywódca – taka sytuacja może mieć miejsce, gdy nasza reputacja u papieża jest bardzo niska. Możliwe jest też, iż jeśli walczymy z nacją chrześcijańską, Głowa Kościoła nakaże nam zaprzestania walki na określoną ilośc tur. Za niewykonanie misji grozi nam spadek popularności naszej frakcji w Watykanie (co może się wiązać z przysłaniem na nasze ziemie inkwizytora), a nawet ekskomunika!
b) Ekskomunika grozi nam, gdy papież ma bardzo złe zdanie o naszej frakcji. Jeżeli następca św. Piotra postanowi wykluczyć naszą frakcję z Kościoła, nasi wrogowie z pewnością wykorzystają sprzyjające okoliczności i poproszą papieża o zwołanie krucjaty na jakieś nasze miasto, co może być bardzo uciążliwe! Jeżeli zostaliśmy ekskomunikowani, łatwiej przyjdzie nam zawieranie sojuszy i innych umów z pozostałymi frakcjami wykluczonymi z Kościoła. Papież może nam zagrozić ekskomuniką, jeżeli prowadzimy wojnę z inną frakcją chrześcijańską (nakaże nam wtedy zaprzestanie działań wojennych na kilka tur).
c) Krucjata jest ważnym elementem rozgrywki w Medieval II: Total War. Dzięki niej możemy zdobyć nowe tereny, pełne bogactw, i jednocześnie zwiększyć swoją reputację u papieża. Należy pamiętać, iż jeśli dołączamy do krucjaty na tereny posiadane przez inną frakcję, zostaje między nami a tą frakcją wypowiedziana wojna. Armia, która bierze udział w krucjacie, ma znacznie zwiększony zasięg ruchu (dotyczy to także flot), wojska wchodzące w skład tej armii są darmowe w utrzymaniu, poza tym mamy możliwość wynajęcia specjalnych jednostek, występujących tylko podczas krucjaty. Jednostki te werbujemy tak, jak najemników, jednak są one darmowe. Jeżeli armia biorąca udział w krucjacie nie będzie się poruszać w kierunku celu świętej wojny, żołnierze zaczną dezerterować. Aby wziąć udział w krucjacie, należy zebrać armię, w skład której wchodzi przynajmniej 10 oddziałów, następnie kliknąć na nią dwa razy, a potem kliknąć w niebieski przycisk znajdujący się w lewym dolnym rogu zwoju tejże armii, czyli przycisk dołączenia do krucjaty. Generał dowodzący krucjatą może zyskać przydatne cechy charakteru, które przydadzą się mu w przyszłości. Krucjata może być zwołana, gdy:
– sam papież postanowi odzyskać dla chrześcijaństwa jakieś ziemie;
– nasza frakcja zaproponuje papieżowi zwołanie krucjaty (aby to zrobić, musimy mieć przynajmniej 5 punktów szacunku u Papieża)
Jeżeli chcemy zaproponować krucjatę, klikamy na godło naszej frakcji, które znajduje się w prawym dolnym rogu ekranu, następnie wybieramy zakładkę Papież (możemy tam zobaczyć, jak wygląda nasza reputacja w Watykanie) i klikamy niebieski przycisk na lewo od wizerunku papieża. Nastepnie pojawia się zwój, gdzie możemy wybrać miasto, na które chcemy wysłać krucjatę. Klikamy na wybrane miasto, a następnie akceptujemy nasz wybór. Teraz wszystko w rękach Głowy Kościoła – może się zgodzić lub nie, co zależy od naszej reputacji. Należy pamiętać, że jeżeli od ostatniej krucjaty minęło niewiele czasu, nie będziemy mogli próbować zwołać następnej- należy odczekać ok. 10 tur).
d) Inkwizytorzy to bardzo wredne typki – należy robic wszystko, aby nie trafili na nasze ziemie, bo gdy już tam dotrą, trudno będzie ich „wyprosić”. Inkwizytor to agent, którego wysyła do nas Papież, jeżeli nasza reputacja u niego nie jest zbyt wysoka lub na naszych ziemiach działa silny ruch kacerski. Zadaniem tego typu postaci jest sądzenie naszych agentów i generałów w procesach o herezję. Szansa na zwycięstwo w takim procesie zwiększa się, gdy nasza postać ma dużą pobożność. Jeśli jednak sądzona osoba jest mało pobożna – możemy się już z nią pożegnać, ponieważ inkwizytorzy są bardzo skuteczni. Inkwizytorów można wykończyć naszymi zabójcam, jednak trzeba się śpieszyć, bo szybko zdobywają doświadczenie, i trudniej ich wtedy wyeliminować.
Dżihady
Frakcje muzułmańskie mają swój odpowiednik krucjaty – jest to dżihad, czyli święta wojna. Aby zwołać dżihad, należy kliknąć dwa razy na naszego mułłę (muzułmańskiego kapłana), następnie kliknąc w przycisk dżihadu w lewym dolnym rogu zwoju mułły, a potem wybrać miasto, na które zwołujemy dżihad i zatwierdzić wybór. Święta wojna na wybrane miasto zostanie zwołana, jeżeli nasz mułła będzie miał dużo punktów pobożności.
Heretycy
Heretyk to postać, która:
a) samorzutnie pojawia się na naszej prowincji i zwiększa poziom herezji (w zalezności od ilości punktów pobożności);
b) była kiedyś kapłanem jednej z religii, jednak została przez heretyka przekonwertowana na drugą stronę
Heretycy zwiększają poziom herezji w prowincji, w której się znajdują. Powoduje to niezadowolenie na tle religijnym w prowincji, co może doprowadzić nawet do rewolty! Możemy ich zlikwidować zabójcą bądź wydać delikwenta naszemu kapłanowi, który osądzi go za herezję, i, jeżeli nasz kapłan będzie miał wystarczjąco dużo punktów pobożności (i trochę szczęścia), heretyk przestanie być problemem.
Konklawe
Jeżeli Głowa Kościoła odejdzie z tego świata, należy wybrać jego następcę. Tego wyboru dokonują kardynałowie. Nasza frakcja może mieć wielu kardynałów, co daje nam decydujący głos podczas wyboru papieża (gdy gracz zatwierdzi obór Głowy Kościoła, wszyscy jego kardynałowie głosują na wyznaczonego kandydata). Jeżeli papieżem zostanie kardynał, na którego oddała głos nasza frakcja, możemy liczyć na jego przychylność w przyszłości, jeżeli jednak nie wygramy tych wyborów, reputacja u papieża spadnie i będzie on nam mało przychylny w przyszłości. Nowy następca św. Piotra przywraca do łask wszystkie frakcje ekskomunikowane przez swojego poprzednika, jednak zaczynają one ze słabej pozycji i muszą się postarać, aby zyskać poparcie papieża (co można zrobić przez wykonywanie misji, walki z niewiernymi, stawianie chrześcijańskich budowli i podarki dla Państwa Papieskiego, najlepiej pieniężne).
Budynki religijne
Budynki religijne mają za zadanie nawracanie ludności prowincji, poza tym można w nich werbować kapłanów (u chrześcijań wystąpił mały błąd z rekrutacją kapłanów i biskupów – polega on na tym, że w Katedrze możemy werbować biskupa, jednak na wyższym poziomie – czyli w Wielkiej Katedrze – możemy zwerbować tylko zwykłego kapłana. Za zbudowanie Wielkiej Katedry zwiększa się natomiast nasza reputacja u papieża).
Religia ma duże znaczenie dla poziomu zadowolenia ludności – jeżeli zdobędziemy frakcją chrześcijańską prowincję muzułmańską, należy jak najszybciej postawić bydynki religijne i zwerbować kapłanów, aby przekonwertować ludność na naszą wiarę, ponieważ muzułmanie nie będą zachwyceni, iż władają nimi innowiercy. Bunty religijne można wykorzystać także na własną korzysć, np. grając frakcją muzułmańską wysyłamy na prowincję opanowaną przez chrześcijan sześciu bardzo pobożnych mułłów, którzy nawracają tamtejszą ludność na islam, co powoduje niezadowolenie populacji, a w konsekwencji – rewoltę! Bardzo przydatna w werbowaniu kapłanów jest Gildia Teologów, dlatego starajmy się mieć kilka takich budynków w naszym państwie.
Primark
Prawosławie to również chrześcijaństwo! 5 główne to Katolicyzm, Prawosławie, Islam, Pogaństwo i Heretyzm.